۳ نکته‌ای که باید در مورد داوران بدانید

در کتاب داوران، دو مقدمه (داوران ۱: ۱ – ۲: ۵؛ ۲: ۶ – ۳: ۶)، دو نتیجه‌گیری (داوران ۱۷: ۱ – ۱۸: ۳۱؛ ۱۹: ۱ – ۲۱: ۲۵)، روایت دوازده داور (شش داور اصلی و شش داور فرعی)، و روایت یک ضد داور، اَبیمَلِک‌ (داوران ۹: ۱–۵۷) وجود دارد. این یک اثر ادبی پیچیده است که دوره‌ای از تاریخ اسرائیل، از مرگ یوشع پسر نون (داوران ۱: ۱؛ ۲: ۸) تا زمانی پیش از ظهور سلطنت اسرائیل را ثبت می‌کند. از نظر کلامی، کتاب داوران زوال تدریجی اسرائیل را به بی‌وفایی پیمانی از طریق بت‌پرستی در چارچوب وفاداری استوار خداوند به همین ترتیب پیمانی بازگو می‌کند. در اینجا سه نکته وجود دارد که باید هنگام خواندن کتاب داوران بدانید.

۱. در کتاب داوران، داوران نمونه‌هایی از مسیح هستند.

داوران توسط خداوند برانگیخته شدند و روح‌القدس آنها را قادر ساخت تا قوم خدا را رهایی بخشند، در سرزمین آرامش برقرار کنند و اطاعت از عهد را ترویج کنند (داوران ۲: ۱۶–۱۹). مفسران امروزی معمولاً داوران را به‌عنوان افرادی اخلاقاً فاسد می‌دانند که در فساد زمان خود درگیر بودند. بااین‌حال، این دیدگاه عهدجدید یا تفسیرهای اولیه‌ی کتاب نیست.

ارزیابی کتاب عبرانیان را در نظر بگیرید. جدعون، باراک، شَمْشُون و یفتاح (برخی از بدترین متهمان)، همراه با داوود و سموئیل، به‌عنوان مردانی توصیف می‌شوند که «از ایمان، تسخیر ممالک کردند، و به اعمال صالحه پرداختند و وعده‌ها را پذیرفتند و د‌هان شیران را بستند» (عبرانیان ۱۱: ۳۳–۳۴). تحسین این خادمان وفادار تا آیه‌ی ۴۰ ادامه می‌یابد، و آنها به‌عنوان افرادی که «جهان لایق ایشان نبود» (عبرانیان ۱۱: ۳۸) توصیف می‌شوند.

این با یکی از نخستین ارزیابی‌های تاریخی داوران همخوانی دارد. بن‌سیرا می‌نویسد: «داوران نیز، هر کدام که فراخوانده شدند، همگی مردانی بودند که قلب‌هایشان هرگز بی‌وفا نبود و هرگز پشت به خدا نکردند – یادشان گرامی باد! باشد که استخوان‌هایشان از قبر دوباره بروید، و نام‌های این مردان برجسته به شایستگی توسط پسرانشان حمل شود» (سیرا ۴۶: ۱۱–۱۲).

همان‌طور که با روایت‌های داوران روبرو می‌شوید، به یاد داشته باشید که آنها برای آموزش نوشته شده‌اند (رومیان ۱۵: ۴) تا ما بتوانیم چشمانمان را به عیسی بدوزیم (عبرانیان ۱۲: ۲)، که مانند شَمْشُون توسط خداوند خوانده شد تا جانش را برای نجات قوم خدا فدا کند (داوران ۱۶: ۳۰).

۲. ساختار کتاب داوران الهیاتی است و نه تاریخی.

همان‌طور که کتاب داوران را می‌خوانید، حداقل با سه مجموعه‌ی مختلف از اعداد مواجه خواهید شد:  سال‌های ظلم دشمن، سال‌هایی که سرزمین از ظلم آرامش داشت، و سال‌هایی که یک داور در آن خدمت می‌کرد. به‌عنوان مثال، خداوند ایهود را پس از هجده سال ظلم عَجلون‌، پادشاه موآب، برانگیخت (داوران ۳: ۱۴–۱۵) و پس از آن سرزمین هشتاد سال آرامش داشت (داوران ۳: ۳۰). به همین ترتیب، دو بار ثبت شده است که شَمْشُون بیست سال بر اسرائیل داوری کرد (داوران ۱۵: ۲۰؛ ۱۶: ۳۱).

برخی مفسران تلاش کرده‌اند تا مدت زمان دوره داوران را با جمع زدن تمام این اعداد تعیین کنند. بااین‌حال، برخی از روایت‌ها با هم همپوشانی دارند و در دوره‌های زمانی پوشش داده شده فاصله‌هایی وجود دارد. داوران عمدتاً نجات‌دهندگان محلی بودند و همه اسرائیل را در یک زمان نجات نمی‌دادند. علاوه بر این، در اولین نتیجه‌گیری از دو نتیجه‌گیری کتاب، یهوناتان نوه‌ موسی به‌عنوان کاهن غیرقانونی در دان منصوب می‌شود (داوران ۱۸: ۳۰). این باید در اوایل دوره داوران رخ داده باشد، نه در پایان. بنابراین، ساختار کتاب الهیاتی است، نه تاریخی.

دو مقدمه و دو نتیجه‌گیری با یکدیگر همخوانی دارند. مقدمه‌ی اول و نتیجه‌گیری دوم با یکدیگر همخوانی دارند و بحران میراث اسرائیل را شرح می‌دهند، به ویژه ناتوانی اسرائیل در تصاحب سرزمین (داوران ۱: ۱–۲: ۵) و تقریباً انقراض کامل قبیله‌ی بنیامین را به دلیل گناه سدوم‌مانندشان (داوران ۱۹: ۱ – ۲۱: ۲۵) را شرح می‌دهند. مقدمه‌ی دوم و نتیجه‌گیری اول نیز با یکدیگر همخوانی دارند و بحران ایمان اسرائیل را که در بت‌پرستی مداوم آنها بروز یافت، شرح می‌دهند، و دلیل ناتوانی آنها در تصاحب سرزمین و فساد اخلاقی آنها را فراهم می‌کند (داوران ۲: ۶ – ۳: ۶؛ ۱۷: ۱ – ۱۸: ۳۱).

در بین این مقدمه‌ها و نتیجه‌گیری‌ها، به روایت‌های داوران برمی‌خوریم. شش داور عمده در دو دسته سه‌تایی گروه‌بندی شده‌اند: عتنئیل، ایهود، و دبوره/باراق و سپس جدعون، یفتاح و شَمْشُون. داوران کوچک، روایت‌های بسیار کوتاهی دارند (سه آیه یا کمتر) و اغلب فاقد بیشتر عناصر فرمولی موجود در داوران بزرگ هستند. داوران کوچک برای رسیدن به عدد دوازده، که با تعداد قبایل اسرائیل مطابقت دارد، گنجانده شده‌اند. آنها به نحوی جایگاه یافته و گروه‌بندی شده‌اند که روایت‌های داوران بزرگ را به نقطه اوج می‌رسانند. شَمْجَر‌ روایت دبوره/باراق را به‌عنوان اولین روایت اوج‌گیری داوران مشخص می‌کند. سپس تُولَع و یائیر روایت یفتاح را مشخص می‌کنند. در نهایت، اِبْصان، اَیلُون و عَبْدون روایت شمشون را به‌عنوان آخرین و اوج‌گیرنده‌ترین روایت داوران مشخص می‌کنند.

با پیشرفت روایت‌های داوران بزرگ، فساد اسرائیل نیز افزایش می‌یابد. هزینه نجات داوران نیز افزایش می‌یابد، زیرا آخرین داور باید برای شکست دشمن، جان خود را فدا کند (داوران ۱۶: ۳۰).

۳. کتاب داوران راه را برای سلطنت اسرائیل هموار می‌کند.

به طور معمول، چهار بیانیه یکسان در نتیجه‌گیری‌های کتاب پیش‌بینی سلطنت اسرائیل را نشان می‌دهند: «در آن روزها در اسرائیل پادشاهی نبود» (داوران ۱۷: ۶؛ ۱۸: ۱؛ ۱۹: ۱؛ ۲۱: ۲۵). دو مورد از این عبارات با توصیفی از ماهیت این زمان دنبال می‌شوند: «هر کس آنچه در نظرش پسند می‌آمد، می‌کرد» (داوران ۱۷: ۶؛ ۲۱: ۲۵). اسرائیل به پادشاهی نیاز داشت که شریعت خدا را بداند، از آن شریعت اطاعت کند و مردم را به همان اطاعت هدایت و رهبری کند (تثنیه ۱۷: ۱۴–۲۰).

کتاب داوران همچنین ما را به روش‌های غیرمنتظره‌ای برای آشکار شدن سلطنت آماده می‌کند که با ورود دو پادشاه اول اسرائیل، شائول و داوود، به وجود می‌آید. در طول کتاب داوران، یک جدالی بنفع یهودا (داوود) و ضد بنیامین (شائول) جریان دارد. به‌عنوان مثال، در فصل اول کتاب، نوزده آیه به روایت اشغال نسبتاً موفقیت‌آمیز یهودا از قلمرو خود اختصاص یافته است (داوران ۱: ۲–۲۰). این روایت بلافاصله با یک آیه‌ی واحد دنبال می‌شود که ناکامی بنیامین را در اشغال کامل قلمرو خود و سکونت مداوم آنها با کنعانیان ثبت می‌کند: «و بنی‌بنیامین یبُوسیان را که در اورشلیم ساکن بودند بیرون نکردند، و یبوسیان با بنی‌بنیامین تا امروز در اورشلیم ساکنند.» (داوران ۱: ۲۱). و سپس در نهایت، در داوران ۱۹، بنیامینی‌ها در جِبْعَه گناه سدوم (پیدایش ۱۹) را مرتکب می‌شوند و تمام سبط بنیامین به نابودی کامل محکوم می‌شود (داوران ۲۰–۲۱). به این ترتیب، هنگامی که اسرائیل مانند همه‌ی ملت‌های دیگر پادشاهی می‌خواهد (اول سموئیل ۸: ۵)، خداوند دقیقاً همان چیزی را که درخواست کرده‌اند به آنها می‌دهد، شائول، از شهر جِبْعَه در سبط بنیامین. قطعا انتخابی گویای بدشگونی، زیرا شائول به طرز غم‌انگیزی در نقش خود به‌عنوان پادشاه شکست می‌خورد.

این مقاله بخشی از مجموعه «هر کتاب از کتاب‌مقدس: ۳ نکته‌ای که باید بدانید» است.

این مقاله در وب‌سایت لیگونیر منتشر شده است.