مَثَل بیوه زن

در ظاهر مثل بیوه زن (لوقا ۱۸: ۱-۸) برای ما عجیب به نظر می‌رسد و تعداد زیادی از شبانان و مسیحیان برای درک آن با مشکل روبرو هستند. اما مَثَل، هنگامی که در متن خود درک شود، معنای شگفت‌انگیزی پیدا می‌کند و قوم خدا را ترغیب می‌کند تا در ایمان ادامه دهند.

از نظر متنی، به پایان سفر طولانی مسیح و شاگردان به اورشلیم نزدیک می‌شویم، سفری که تقریباً یک سوم انجیل لوقا را دربر می‌گیرد (۹: ۵۱- ۱۹: ۴۴). این مثل بعد از تعلیم عیسی درمورد بازگشتش به عنوان پسر انسان گفته می‌شود، رویدادی که در انتهای تاریخ رخ خواهد داد (۱۷: ۲۰-۳۷). در دوران مابین آمدن اول و دوم مسیح، جامعه‌ی عهد، سختی‌ها و جفاها و شکنجه‌های زیادی را متحمل خواهد شد، بنابراین مَثَل بیوه زن ایمانداران را به پایداری برمی‌انگیزد. برخلاف دیگر مثل‌های مسیح در انجیل لوقا، مَثَل بیوه‌ زن با بیان هدفی که در آن نهفته است آغاز می‌شود: ”اینکه شاگردان باید همیشه دعا کنند و خسته خاطر نشوید“ (۱۸: ۱؛ رجوع کنید به ۵ :۳۶؛ ۶ :۳۹؛ ۱۲: ۱۶؛ ۱۳: ۶). عبارت ”خسته خاطر نشوید“در عهدجدید غالباً در زمینه‌ی تحمل جفا و شکنجه‌هایی است که در زمان‌های آخر رخ می‌دهد. برای مثال، پولس به کلیسای افسس می‌گوید: ”لهذا استدعا دارم که از زحمات من به‌جهت شما خسته خاطر مشوید که آن‌ها فخر شما است“. (۳ :۱۳؛ رجوع کنید به دوم قرنتیان ۴: ۱، ۱۶؛ غلاطیان۶: ۹؛ دوم تسالونیکیان ۳: ۱۳).

جریان کلی مَثَل به اندازه کافی روشن است: بیوه‌ای با پافشاری از یک قاضی بت‌پرست التماس می‌کند تا عدالت را به او اعطا کند. اما تقریباً تمام جزئیات مَثَل مبهم است- ما هیچ چیز نمی‌دانیم، اینکه چرا و چگونه به بیوه زن ظلم شده است، چیزی در مورد ”دشمن“، و چیزی در مورد جایی که این اتفاق رخ داده است، جز اشاره به یک ”شهر“ نمی‌دانیم (لوقا ۱۸: ۲). اما در مورد ماهیت آن قاضی متوجه می‌شویم که او ”نه ترس از خدا و نه باکی از انسان می‌داشت“ (آیه 2) ولی به دلیل اصرار بیوه، حکم مناسبی را صادر کرد (آیه 5).

این مثل به دو موضوع کلیدی اشاره می‌شود: عدالت و پایداری. لوقا تمام تلاش خود را می‌کند تا وضعیت بی‌ایمانی قاضی را برجسته کند. چرا؟ تصور این است که اگر یک قاضی بی‌ایمان به جهت پایداری آن زن حکم مناسبی را صادر می‌کند، چقدر بیشتر یک قاضی عادل این کار را خواهد کرد؟ واژه‌ی ”عدالت“ به اشکال مختلف در این مثل آمده است و در آیات ۳، ۵، ۷، ۸ دیده می‌شود. اصطلاح ”عدالت“ در این مثل به شکل خاصی از عدالت به معنای قصاص یا بازپرداخت برای شخصی که قربانی آن جرم است اشاره دارد. به‌طور مثال در اعمال رسولان ۷: ۲۴، استیفان رویدادی را از زندگی موسی بازگو می‌کند: ”و چون یکی را مظلوم دید او را حمایت نمود و انتقام آن عاجز را گرفته، آن مصری را بکشت“ (رجوع کنید به خروج ۲: ۱۱- ۱۲).  واژه‌های ”مظلوم“ و ”انتقام گرفته“ ریشه‌ای مشابه به همان کلمات در لوقا ۱۸: ۳ دارند (رجوع کنید به رومیان ۱۲: ۱۹؛ ۱۳: ۴؛ عبرانیان ۱۰: ۳۰؛ اول پطرس ۲: ۱۴؛ مکاشفه ۶: ۱۰). بیوه زن در این مثل، به دنبال مجازات و تبرئه است. او می‌خواهد قاضی کسی را که به او ظلم کرده مجازات کند.

این مثل را باید در بستر کلی انجیل لوقا باب‌های ۱۷ و ۱۸ مورد بررسی قرار داد. در بخش‌های قبلی، بسیاری از تعالیم مسیح در باب پایداری ایماندارن تا زمان بازگشت اوست (۱۷: ۲۲- ۳۷). به گواه تاریخ دشمنی بین قوم خدا و دنیا در حال افزایش است. ما در ”ایام آخر“ زندگی می‌کنیم، دوره‌ای از زمان که به‌طرز عجیبی با حضور ملکوت خدا و مصیبت مشخص شده است (متی۱۳: ۲۴-۵۰). شهروند این ملکوت بودن ناگزیر روبرو شدن با سختی و جفا و آزار را در پی خواهد داشت. ایمانداران راستین باید مایل باشند که حتی جان خود را برای این ملکوت از دست بدهند (لوقا ۱۷: ۳۳). به آنها ظلم خواهد شد و دنیا آن را بدتر هم خواهد کرد. اما بیوه زن با پایداری باعث شد قاضی انقام او را بگیرد و چون ایماندارن حقیقی با ایمان و پایداری پیش می‌روند، خداوند برای آنها نیز انتقام خواهد گرفت. ایمان در واقع هدیه‌ی خداست عمل فیض پاک خداست (افسسیان۲: ۸-۹)، اما ایمان حقیقی همواره با اعمال وفادارانه همراه است (یعقوب ۲: ۱۴-۲۶). شاید یکی از نزدیک‌ترین قسمت‌ها به مثل بیوه زن، در مکاشفه باب ۶ آیه ۱۰ ”مهر پنجم“ دیده شود، آنجا که مقدسین فوت شده در حضور خداوند ناله سر می‌دهند: ”ای‌ خداوندِ قُدّوس و حقّ، تا به کی انصاف نمی‌نمایی و انتقام خون ما را از ساکنان زمین نمی‌کشی؟“ ما نیز با مقدسین آسمان مشتاق جاری شدن عدالت خدا بر زمین هستیم، خداوند به ما یادآوری می‌کند ”کمی صبر کنید“ (آیه ۱۱).

دکتر بنجامین ال. گلاد، استادیار عهدجدید در دانشگاه الهیات ریفورمد در جکسون ایالت میسیسیپی بوده و نویسنده‌ی چندین کتاب از جمله From Adam and Israel to the Church می‌باشد.

این مقاله در مجله تیبل‌‌تاک منتشر شده است.