خوشا به حال گرسنگان و تشنگان عدالت

از میان خوشا به حال‌ها، چهار مورد اول ویژگی‌هایی را که یک شاگرد باید داشته باشد توصیف می‌کنند. «خوشا به حال گرسنگان و تشنگان عدالت» آخرین مورد از میان آن‌هاست (انجیل متی ۵: ۳ – ۶). عیسی اول گفت: «خوشا به حال مسکینان در روح، زیرا پادشاهی آسمانی از آن ایشان است» (آیه ۳). مسکین در روح کسی است که نیاز معنوی خود و نیازش به خداوند را بشناسد (مزامیر ۳۴: ۶؛ صفنیا ۳: ۱۲).

این خوشا به حال ما را به خوشا به حال دوم می‌رساند. مسکینان در روح بابت مسکنت روحانیشان ماتم‌زده‌اند (انجیل متی ۵: ۴). نخست بابت گناه خود و سپس بابت گناه همه ماتم می‌کنند. این ماتم مبارک است، زیرا خداوند کسانی را که بر گناهان ماتم می‌کنند تسلی خواهد داد. در مزامیر ۱۱۹: ۱۳۶ چنین می‌خوانیم: «نهرهای آب از چشمانم جاری است زیرا که شریعت تو را نگاه نمی‌دارند». یعقوب نیز می‌گوید باید مویه کرد: «دستانتان را پاک کنید ای گنهکاران... ماتم و زاری کنید» (رساله یعقوب ۴: ۸ – ۹).

خوشا به حال دوم ما را به خوشا به حال سوم راهنمایی می‌کند: کسانی که فقر روحانی‌ خویش را می‌شناسند و از این بابت ماتم‌زده‌اند فروتن خواهند بود. فروتنی در تضاد با غرور، حسادت و بلندپروازی‌های خودخواهانه است (دوم قرنتیان ۱۰: ۱؛ رساله یعقوب ۳: ۱۳ – ۱۴؛ رساله اول پطرس ۳: ۱۵- ۱۶). فروتنی در تضاد با عرض اندام (محصول خودخواهی) است. چون فروتنان مسکنت روحانی خویش را می‌شناسند و بر آن ماتم گرفته‌اند حاضر نیستند خودستایی کنند. در نتیجه، «خوشا به حال گرسنگان و تشنگان عدالت» خوشا به حال اصلی است (انجیل متی ۵: ۶). اگر شاگردان گناه و ضعف خود را بشناسند، از خدا خواهند خواست نیازشان به عدالت را برآورده کند.

«گرسنگی و تشنگی» استعاره‌ای است که امروزه به اندازه‌ی عصر عیسی اثر نمی‌گذارد، زیرا در آن دوره آب و غدا کمیاب بود و مردم اغلب تشنه و گرسنه بودند. در فرهنگ ما خوردنی و نوشیدنی فراوان است، در نتیجه فوریت منظور عیسی را درنمی‌یابیم. مردمان تشنه و گرسنه به سرعت و با تمام قوا می‌کوشند خوراک پیدا کنند. پس گرسنه و تشنه‌ی عدالت بودن به معنی جستجوی بی‌درنگ برای عدالت است.

عدالت در کتاب‌مقدس چند معنا دارد. پولس می‌گوید ما از طریق کفاره‌ای که عیسی داد عادل محسوب می‌شویم. این مطلب به وضوح در انجیل متی نیز مشاهده می‌شود. او عیسی را «کفاره‌ی بسیاری» می‌نامد (۲۰: ۲۸) و کفاره را توصیف می‌کند (۲۷: ۳۸ – ۴۶). اما در انجیل متی ۵، عیسی عمدتاً عدالت شخصی شاگردان را مد نظر دارد، و منظور این است که باید قتل، خشم، و زنا را کنار بگذارند. با ظلم کننده‌گان بخشنده باشند و دشمنان خود را دوست بدارند (آیات ۲۲ – ۴۸). در چند خوشا به حال بعد گفته می‌شود شاگردان به دنبال رحم، پاکدلی، و صلح نیز هستند (آیات ۷ – ۹).

استفاده از کلمات تشنگی و گرسنگی در کتاب‌مقدس رواج بسیار دارد. خداوند می‌گوید: «ای‌ جمیع‌ تشنگان‌ نزد آبها بیایید، و همه‌ شما كه‌ نقره‌ ندارید بیایید بخرید و بخورید!... تا جان‌ شما از فربهی‌ متلذّذ شود» (اشعیا ۵۵: ۱ – ۲). عیسی می‌گوید: «هر که سوی من آید گرسنه نخواهد شد، و هر که به من ایمان بیاورد هرگز تشنه نخواهد شد» (انجیل یوحنا ۶: ۳۵).

گرسنه‌ی عدالت بودن یعنی تمنای حکومت خداوند در زندگی خویش را داشتن (انجیل متی ۶: ۳۳)، یعنی تشنه‌ی کلام خداوند و جمع مقدسین بودن. در کتاب‌مقدس عدالت چند جنبه دارد. نخست عدالت شخصی که ما هم‌اینک به آن اشاره کردیم. این گرسنگی باعث می‌شود به کمک قدرت روح‌القدس گناهمان را از ریشه برکنیم و بیشتر به عیسی شبیه گردیم. این تقدس است.

اما از آن جا که جستجوی ما برای عدالت همواره ناقص است، در مرحله‌ی بعد به عدالت عیسی می‌رسیم که هرگاه به وی ایمان بیاوریم به ما عطا می‌شود. این همان عادل‌شمردگی است. عادل‌شمردگی عدالت قانونی را منتقل می‌کند، لذا مومنان می‌توانند در روز واپسین در برابر خدای داور قرار گیرند. عادل‌شمردگی تمامی گناهان و تقصیرها را پاک می‌کند، صرف نظر از این که سطح تقدس ما چه‌قدر باشد.

سوم، شاگردان تمنای عدالت اجتماعی را دارند زیرا خداوند می‌خواهد جامعه را پاک گرداند. گرسنگی برای عدالت باعث می‌شود شاگردان هدف خداوند را در کسب و کار، آموزش، سیاست و غیره به کار گیرند. افزون بر این، ما منتظر روز بازگشت عیسی خواهیم بود، زمانی که او آفرینش را اصلاح می‌کند، شیطان سرنگون می‌شود و عدالت خداوند زمین را خواهد پوشانید.

خواننده‌ی عزیز، آیا تو گرسنه‌ی عدالت هستی؟ آیا در پی تقدس هستی؟ به لحاظ شخصی؟ در جامعه؟ یا این که با اندکی عدالت، یعنی با مقدار کمی عدالت و محبت راضی می‌شوی؟ آیا زندگی روزمره‌ات فاقد شور و شوق و ملال‌آور است، همرنگ جماعت می‌شوی و سال‌ها را هم‌چون تابستانی رخوت‌بار می‌گذرانی؟ شاگردان واقعی تمنای عدالت خداوند را دارند و در پی آن می‌کوشند. امیدوارم تو نیز چنین باشی و به عدالت خداوندمان دست پیدا کنی.

این مقاله در مجله تیبل‌‌تاک منتشر شده است.